شاید اگر از زبان آموزان سخت کوش خویش آموز هستید و یا اینکه در کلاس و دوره آیلتس ثبت نام کرده اید به واژه relative clauses برخورده باشید. برخی واژه clause را شبه جمله یا حتی جمله واره ترجمه کرده اند از همه این ترجمه های ناملموس و عجیب که بگذریم چیزی که اهمیت دارد این است که معنای relative clauses را بیاموزید. پس در این سری از آموزشهای گرامر برای آیلتس رادتایم با ما همراه باشید.

clause چیست؟

یک clause واحد پایه ای دستور زبان انگلیسی است و باید حاوی یک فعل باشد و عموماً از یک فاعل، یک عبارت فعل و گاهی اوقات از یک متمم ساخته شده است.

I’ve eaten.

The sale starts at 13 pm.

جمله sentence چیست؟

جمله (sentence) یک واحد دستور زبان انگلیسی است. باید حداقل یک clause داشته باشد و می تواند بیش از یک clause داشته باشد. نگارش یک جمله عموماً با یک حرف بزرگ شروع شده و با نقطه پایان می پذیرد.

حال که احتمالاً تفاوت کلی جمله (sentence) با clause را دریافته اید، به تعریف relative clause می پردازیم.

relative clauses چیستند؟

relative clauses اطلاعات بیشتری در مورد کسی یا چیزی به ما می دهند. ما می توانیم بدون تکرار اطلاعات از relative clauses برای ترکیب clause ها استفاده کنیم. relative clauses اطلاعاتی در مورد یک اسم (یا عبارت اسمی) می دهند. آنها توسط یک ضمیر نسبی (relative pronoun) به اسم (یا عبارت اسمی) مرتبط می شوند (مانند who, which).

ضمیر نسبی (relative pronoun) می تواند هم فاعل یا مفعول clause باشد و برای اشاره به اسم از ضمیر دیگری در clause استفاده نمی کنیم:

Why not install lights which have a timer? (not why not install lights which they have a timer?)

توضیحات بیشتر: منظور از نسبی در واژه relative نسبت و ارتباط داشتن است، در زبان عربی از واژه موصول یعنی وصل شده و مرتبط استفاده می شود، به همین جهت برخی clause را شبه جمله یا جمله واره و relative را موصولی ترجمه کرده اند. علت تمایز شبه جمله از واژه نوساخته جمله واره این است که در دستور زبان فارسی تک واژه های معنا دار مانند : آه، آمین، افسوس، مبادا و … که به خودی خود معنای کاملی دارند را شبه جمله می نامند.

participle clause چیست؟

participle clauses ما را قادر می سازند تا اطلاعات را به روشی مختصر و مفید تر بیان کنیم. آنها از : وجه وصفی حال یا present participles (going, reading, seeing, walking و غیره)، وجه وصفی ماضی P.P (gone, read, seen, walked و غیره) یا وجه وصفی کامل perfect participles (having gone, having read, having seen, having walked و غیره) تشکیل شده اند.

ما گاهی اوقات بجای استفاده از relative clauses از participle clauses استفاده می کنیم.

man sitting beside me (= the man who is sitting beside me)

the food kept in the fridge ( = the food which is kept in the fridge)

 

ضمایر نسبی یا Relative pronouns

موارد استفاده از who

ما از who برای اشاره به افراد استفاده می کنیم:

Please welcome Mike Bowers, who is going to tulle to us about how to look after your home.

موارد استفاده از which

lما از which برای اشاره به چیزها و اشیا استفاده می کنیم:

These are dangerous if you live in a flat which is in a large high-rise building.

موارد استفاده از that

ما از that برای اشاره به افراد و چیزها استفاده می کنیم و همچنین یک جایگزین برای who و which است و در اسپیکینگ رایج تر است:

Find someone that can check on your home while you’re away.

Store away any objects that could become damaging missiles.

نکته: that در relative clause های تعریف نشده (non-defining) استفاده نمی شود.

موارد استفاده از where

از where برای اشاره به اماکن استفاده می کنیم:

This is your home, the place where you keep your most treasured possessions.

موارد استفاده از when

ما از when برای اشاره به زمان اسفاده می نماییم:

Programme them to come on at times when you would normally he home.

موارد استفاده از whose

ما از whose برای اشاره به مالکیت استفاده می کنیم:

You’re a person whose job involves a lot of travel.

Mary has a 10-year-old daughter whose ambition is to be a doctor.

موارد استفاده از why

ما پس از reason یا reasons از why استفاده می کنیم:

There are often very good reasons why one house is burgled and another is not.

clause های نسبی تعریف کننده (Defining relative clauses)

Defining relative clauses پس از یک اسم، اطلاعتی جهت شناختن روشن تر آن اسم به ما می دهد.

Find someone who can collect your mail for you.

Store away any objects that could become damaging missiles if it gets windy.

 

(relative clause در جمله بالا نوع اشیا را مشخص می کند.)

بدون relative clauses مشخص نیست که ما به کدام فرد، مکان و یا چیز اشاره می کنیم.

Store away any objects if it gets windy.

همانطور که در جمله بالا می بینید بدون relative clauses منظور از objects مشخص نیست و ما نمیدانیم نویسنده به کدام اشیا اشاره می کند و با یک کلی گویی مواجه هستیم.

نکته: ما می‌توانیم ضمیر نسبی را زمانی که به مفعول defining relative clause اشاره می‌کند کنار بگذاریم.

Maybe there’s a neighbour(that)you can ask.

 

(در اینجا neighbour مفعول است)

In the evening, a house that’s very dark can really stand out.

house در اینجا فاعل است.

not a house is very dark can really stand out.

clause های نسبی غیر تعریف کننده (Non-defining relative clauses)

از non-defining relative clauses برای دادن اطلاعات اضافی در مورد شخص یا چیز استفاده می کنیم. این اطلاعات ضروری نیستند و ما به آن نیاز نداریم تا بفهمیم به چه کسی یا به چه چیزی اشاره شده است. به جملات زیر بادقت نگاه کنید:

I applied to the university, which is located in the centre of the city.

این جمله non-defining است، در جمله بالا تنها یک دانشگاه وجود دارد بنابر این محل این دانشگاه یک اطلاعات مازاد به حساب می آید. حال به جمله بعدی با دقت نگاه کنید:

I applied to the university which is located in the centre of the city.

همانطور که می بینید بسیار واضح است که جمله بالا defining است چون در اینجا دانشگاه دیگری وجود دارد که در مرکز شهر واقع نشده است و ادامه جمله به ما اطلاعت ضروری در مورد دانشگاه می دهد.

تحلیل دو جمله بالا

!؟ چه شده ؟ آیا با جملات بالا به مشکلی برخورده اید؟ شاید هم شباهت جملات بالا را در خطای تایپی نویسنده می دانید !! چون در یک روخوانی سطحی هر دو جملات کاملاً یکسان هستند. باید در پاسخ بگوییم که جملات بالا در تمام جزئیات بغیر از یک مورد باهم یکسانند! شاید حدس زده باشید به کدام مورد اشاره می کنیم. این همان چاقوی دولبه ای است که معنای جمله را کاملاً تغییر می دهد، و این عامل چیزی نیست بجز نقطه گذاری و punctuation !!

اهمیت نقطه گذاری و استفاده از کاما

اینجا یکی از دلایل اهمیت بسیار زیاد نقطه گذاری و punctuation در تعیین نمره بد یا خوب آزمون آیلتس را با هم دیدیم . به شما توصیه می کنیم برای مطالعه بیشتر به صفحه آموزش نقطه گذاری و punctuation آموزشگاه زبان رادتایم مراجعه نمایید.

نقطه گذاری از اهمیت بالایی در تعیین نمره آزمون آیلتس برخوردار است حتماً این مهارت را بهبود ببخشید ولی برای روشن تر شدن قضیه برای شما چند مثال میزنیم:

جملات زیر را باهم مقایسه کنید:

defining	non-defining
His brother who works at the supermarket is a friend of mine.	His brother, who works at the supermarket, is a friend of mine.
او بیشتر از یک برادر دارد. آن برادری که من درباره آن سخن می گویم در سوپرمارکت کار می کند.	او فقط یک برادر دارد. و برادر او در سوپر مارکت کار می کند.
It’s hoped that we will raise £10,000 for local charities which help the homeless.	It’s hoped that we will raise £10,000 for local charities, which help the homeless.
این پول برای خیریه های محلی درنظر گرفته شده است. برخی از این خیریه های محلی به بی خانمان ها کمک می کنند. خیریه های محلی دیگری نیز مانند اینها وجود دارند.	این پول برای خیریه های محلی درنظر گرفته شده است. همه این خیریه های محلی به بی خانمان ها کمک می کنند.

نکته: non-defining relative clauses در نگارش زبان انگلیسی نسبت به گفتار و اسپیکینگ بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

مواردی که در زمان استفاده از non-defining relative clauses باید رعایت کنیم:

1- ما همراه با non-defining relative clauses از ضمیر نسبی that استفاده نمی کنیم:

The burglars got in through the kitchen window, which the owners had forgotten to shut.

(not the kitchen window, that the owners)

2- ما همراه با non-defining relative clauses با استفاده از کاما relative clause را از main clause جدا می می کنیم . بسته به این که relative clause در میانه جمله باشد و یا اینکه در پایان جمله، از دو یا یک کاما استفاده می نماییم:

A letterbox can become full of uncollected letters, which is a great help to a burglar.

Mr Smith, who was my primary school teacher, got married last week.

3- ما همراه با non-defining relative clauses نمی توانیم ضمیر نسبی (relative pronoun) را کنار بگذاریم:

My new house, which I have just redecorated, is much larger than my old house. (not My new house, I have just redecorated)

4- همراه با non-defining relative clauses ضمیر نسبی می تواند به یک تک عبارت اسمی و یا کل clause اشاره کند:

My neighbour, who lives upstairs, often looks after my flat.

در جمله بالا who به My neighbour اشاره می کند.

people seem to think it’s just a matter of locking all the doors, which is fine as long as there are no nasty storms while you are away.

در جمله بالا which به کل عبارت نخست اشاره دارد.

مقایسه تفاوت های اصلی non-defining relative clauses با defining relative clauses

در جدول زیر تفوت های مهم و اصلی non-defining relative clauses و defining relative clauses را با هم مقایسه می کنیم تا موارد تدریس شده، برای شما واضح تر شوند:

non-defining relative clauses	defining relative clauses
پرداختن به اطلاعات اضافی و غیر ضرورری.	شناساندن چیزی که در باره آن سخن می گوییم .
از that نمی توانید استفاده کنید.	that می تواند با who و which جایگزین شود .
ضمایر نسبی غیر قابل حذف هستند.	ضمایر نسبی اگر به مفعول اشاره داشته باشند قابل حذف هستند.
باید کاما [ , ] داشته باشند .	بدون کاما [ , ] هستند.

حروف اضافه (prepositions)

در گفتار زبان انگلیسی معمولاً وقتی از حروف اضافه همراه با relative clause ها استفاده می شود که آنها در انتهای clause بیایند.

You may have a neighbour that you can rely on. (غیر رسمی)

در حالت رسمی (formal) حرف اضافه می تواند پیش از ضمایر نسبی which یا whom قرار بگیرد.

I was unsuccessful in obtaining a place at any of the universities to which I applied.

My boss, for whom I have worked for over 30 years, has decided to retire.

کالوکیشن های (collocations) متداولی که همراه ضمایر نسبی می آیند

ما اغلب از عبارت the one همراه defining relative clauses استفاده می نماییم:

He’s the one who suggested I became a teacher.

My father is the one that taught me to play the piano.

house is the one where I grew up.

where می تواند پس از عباراتی مانند as the situation, the stage یا the point استفاده شود:

We were in a situation where there were no easy solutions.

I’m almost at the stage where I’m ready to quit my job and go into business for myself.

I’ve reached the point where I feel I should just give up.

منابع :

کیمبریج

britishcouncil